Các ý kiến mới nổi lên cho rằng Đức Gioan Phaolô II đã chậm chạp trong việc hướng dẫn Giáo Hội phản ứng lại tội lỗi lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên bởi một số giáo sĩ là những nhận xét đầy thành kiến và mâu thuẫn với các sự kiện lịch sử.
Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã không thay thế trách nhiệm của các giám mục ở các quốc gia riêng lẻ. Khi quan sát cuộc sống của các giáo hội địa phương, ngài đặc biệt chú ý đến cách thức các giám mục đối phó với vấn đề mới nổi lên này. Khi cần thiết, ngài giúp đỡ các vị, thường là theo sáng kiến của riêng ngài. Ngài đã làm như vậy theo lời thỉnh cầu của các Hội Đồng Giám Mục địa phương.
Đây là cách ngài phản ứng lại trước cuộc khủng hoảng liên quan đến lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên. Vào thập niên 1980, khi cuộc khủng hoảng bắt đầu lên men trong Giáo Hội tại Mỹ, trước hết Đức Giáo Hoàng quan sát các hoạt động của Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ, và khi ngài đi đến kết luận rằng cần có các công cụ mới để chống lại những tội ác này, ngài đã trao cho các nhà lãnh đạo Giáo Hội những quyền lực mới. Đối với các giám mục, những điều này là một dấu chỉ rõ rệt cho thấy hướng đi mà các ngài phải theo đuổi trong cuộc chiến đấu chống lại tội ác này. Điều đó có thể thấy rõ khi nhớ lại rằng vào năm 1994, Đức Gioan Phaolô II đã ban hành một đặc miễn giáo luật (indult) cho Giáo Hội tại Hoa Kỳ và hai năm sau đó cho Giáo Hội ở Ái Nhĩ Lan, được áp dụng một chính sách gọi là không khoan nhượng. Ngài không có ý định dung túng cho tội ác ấu dâm trong Giáo Hội, nhưng quyết liệt chiến đấu chống lại nó.
Khi rõ ràng rằng các giám mục địa phương và bề trên các dòng tu vẫn không thể đối phó với vấn đề này, và cuộc khủng hoảng đang lan rộng sang các quốc gia khác, ngài nhận ra rằng nó không chỉ liên quan đến thế giới nói tiếng Anh (Anglo-Saxon) mà còn mang đặc tính toàn cầu.
Chúng ta biết rằng, vào năm 2002, đã có một làn sóng các tiết lộ ở Hoa Kỳ, từ các ấn phẩm được biết đến với tên là “Spotlight”. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhớ rằng chỉ một năm trước những sự kiện này, vào tháng 5 năm 2001, theo sáng kiến của Đức Thánh Cha, tài liệu “Sacramentorum sanctitatis tutela” – “Bảo vệ sự tôn nghiêm của các bí tích” đã được công bố. Vào thời điểm đó, Đức Giáo Hoàng đã ban hành các quy tắc phải tuân giữ nhằm đối phó với “Các tội ác nghiêm trọng nhất” này. Chúng ta nên biết tầm quan trọng có tính đột phá trong hành động pháp lý này. Đức Gioan Phaolô II truyền rằng tất cả các tội ác lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên dưới 18 tuổi của hàng giáo sĩ đều thuộc thẩm quyền của Tòa án Tông Tòa do Bộ Giáo Lý Đức Tin đứng ra xét xử. Ngài cũng bắt buộc mỗi giám mục và bề trên dòng tu phải báo cáo với Bộ Giáo Lý Đức Tin tất cả những ai phạm vào các tội ác đó, nếu xác suất phạm tội có thể được xác nhận trong cuộc điều tra sơ bộ được quy định bởi bộ Giáo Luật. Các thủ tục tố tụng tiếp theo được tiếp tục dưới sự kiểm soát của Tòa án Tông Tòa.
Những phân tích về cuộc khủng hoảng đã được Đức Gioan Phaolô II trình bày vào tháng Tư năm 2002 cho các vị Hồng Y người Mỹ được triệu tập đến Vatican sau việc công bố của tờ “Spotlight”. Nhờ vào các quy luật rõ ràng đã được Đức Giáo Hoàng chỉ ra, mức độ lạm dụng tại Hoa Kỳ đã suy giảm. Cho đến nay, những phân tích này vẫn tiếp tục đóng vai trò là điểm tham chiếu cho tất cả những ai dấn thân đấu tranh chống tội phạm lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên bởi các giáo sĩ. Nó giúp chẩn đoán cuộc khủng hoảng và chỉ ra lối thoát. Điều này đã được xác nhận bởi Hội Nghị Thượng Đỉnh Bảo Vệ Trẻ Vị Thành Niên Trong Giáo Hội tại Vatican được triệu tập bởi Đức Giáo Hoàng Phanxicô, là vị trong cuộc chiến chống lại vấn đề này đang quyết tâm đi theo con đường của những người tiền nhiệm mình.
Cuối cùng, tôi phải nói một lời về trường hợp của Maciel Delgollado. Người ta nói rằng Đức Gioan Phaolô II đã che đậy hoạt động tội phạm của người này. Các sự kiện cho ta thấy điều ngược lại mới là đúng. Hãy để tôi nhắc các bạn rằng Bộ Giáo lý Đức tin đã bắt đầu điều tra những lời cáo buộc chống lại Delgollado trong triều giáo hoàng của Đức Gioan Phaolô II, chính xác là vào tháng 12 năm 2004. Vào thời điểm đó, Đức Ông Charles Scicluna, khi đó là Chưởng Lý (Promoter of Justice) và bây giờ là Tổng giám mục, đã được gửi đến Mễ Tây Cơ và Hoa Kỳ cùng với một luật sư khác, để thực hiện các cuộc điều tra cần thiết về vấn đề này. Quyết định khởi động cuộc điều tra này chỉ có thể được đưa ra với sự hiểu biết và ưng thuận của Đức Gioan Phaolô II. Các hoạt động này đã không bị gián đoạn ngay cả trong thời gian trống ngôi Giáo Hoàng, sau cái chết của Đức Gioan Phaolô II, và do đó, có thể được kết thúc bằng một bản án ngay vào đầu triều giáo hoàng của Đức Bênêđíctô XVI.
+ Đức Hồng Y Stanisław Dziwisz
Krácow, ngày 20 tháng Ba năm 2019
Đặng Tự Do
