BÀI ĐỌC I: 2 Tm 2, 8-15
“Lời của Thiên Chúa không bị xiềng xích đâu, Nếu chúng ta cùng chết với Người, thì chúng ta sẽ cùng sống lại với Người”.
Trích thư thứ hai của Thánh Phaolô Tông đồ gởi cho Timô-thêu.
Con thân mến, con hãy nhớ rằng Chúa Giêsu Kitô bởi dòng dõi Đavít đã từ cõi chết sống lại, theo như Tin Mừng cha rao giảng. Vì Tin Mừng đó mà cha phải đau khổ đến phải chịu xiềng xích như một kẻ gian ác, nhưng lời của Thiên Chúa đâu có bị xiềng xích. Vì thế, cha cam chịu mọi sự vì những kẻ được tuyển chọn, để họ được hưởng ơn cứu độ cùng với vinh quang trên trời trong Đức Giêsu Kitô.
Đây cha nói thật: Nếu chúng ta cùng chết với Người, thì chúng ta cùng sống lại với Người. Nếu chúng ta kiên tâm chịu đựng, chúng ta sẽ cùng thống trị với Người. Nếu chúng ta chối bỏ Người, thì Người cũng sẽ chối bỏ chúng ta. Nếu chúng ta không tin Người, Người vẫn trung thành, vì Người không thể chối bỏ chính mình Người.
Con hãy ghi nhớ những điều đó khi làm chứng trước mặt Chúa. Con chớ tranh luận: vì cái đó không ích lợi gì cả, chỉ làm hại người nghe mà thôi. Con hãy cố gắng đến trước mặt Chúa như một người đã chịu thử thách, như một công nhân không bị khiển trách, như người ngay thẳng rao giảng lời chân lý.
Đó là lời Chúa.
ĐÁP CA: Tv 24, 4bc-5ab. 8-9. 10 và 14.
Đáp: Lạy Chúa, xin chỉ cho con đường đi của Chúa (c. 4b).
Xướng:
1) Lạy Chúa, xin chỉ cho con đường đi của Chúa, xin dạy bảo con về lối bước của Ngài. xin hướng dẫn con trong chân lý và dạy bảo con, vì Chúa là Thiên Chúa cứu độ con. – Đáp.
2) Chúa nhân hậu và công minh, vì thế Ngài sẽ dạy cho tội nhân hay đường lối. Ngài hướng dẫn kẻ khiêm cung trong đức công minh, dạy bảo người khiêm cung đường lối của Ngài. – Đáp.
3) Tất cả đường nẻo Chúa là ân sủng và trung thành, dành cho những ai giữ minh ước và điều răn Chúa. Chúa thân mật với những ai tôn sợ Chúa, và tỏ cho họ biết lời minh ước của Ngài. – Đáp.
Tin mừng: Mc 12,28b-34
28b Khi ấy, có người trong nhóm Luật sĩ tiến đến Chúa Giêsu và hỏi Người rằng: “Trong các giới răn, điều nào trọng nhất ?” 29 Chúa Giêsu đáp: “Giới răn trọng nhất chính là: ‘Hỡi Israel, hãy nghe đây: Thiên Chúa, Chúa chúng ta, là Chúa duy nhất, 30 và ngươi hãy yêu mến Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức ngươi’. 31 Còn đây là giới răn thứ hai: ‘Ngươi hãy yêu mến tha nhân như chính mình ngươi’. Không có giới răn nào trọng hơn hai giới răn đó”.
32 Luật sĩ thưa Người: “Thưa Thầy, đúng lắm! Thầy dạy phải lẽ khi nói Thiên Chúa là Chúa duy nhất, và ngoài Người, chẳng có Chúa nào khác. 33 Yêu mến Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức mình, và yêu tha nhân như chính mình thì hơn mọi lễ vật toàn thiêu và mọi lễ vật hy sinh”. 34 Thấy người ấy tỏ ý kiến khôn ngoan, Chúa Giêsu bảo: “Ông không còn xa Nước Thiên Chúa bao nhiêu”. Và không ai dám hỏi Người thêm điều gì nữa.
- Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)
Sứ điệp: Chúa Giêsu đã liên kết luật mến Chúa và yêu người thành một giới răn duy nhất. Ngài kêu mời ta thực hành luật yêu thương ấy như một dấu hiệu đặc biệt của người con Thiên Chúa.
Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, có những lúc con đã lầm. Con lầm tưởng rằng làm thật nhiều các việc đạo đức là quan trọng nhất. Con lầm tưởng rằng hy sinh là quan trọng nhất, chu toàn lề luật là quan trọng nhất. Con cảm tạ Chúa, vì Chúa giúp con nhận ra tình yêu mới là quan trọng nhất.
Lạy Chúa, trước hết yêu mến Chúa phải trở thành căn bản của cuộc sống con. Vì yêu mến Chúa, con sống và làm việc. Vì yêu mến Chúa, con chu toàn những điều luật dạy. Vì yêu mến Chúa, con tham dự các nghi lễ, đọc kinh cầu nguyện. Vì yêu mến Chúa, con cũng yêu thương anh em con.
Lạy Chúa, yêu thương người khác cũng trở thành điểm sáng cho cuộc đời con. Một đốm sáng leo lét trong đêm tối, mỗi người có thể nhìn thấy. Một hành động yêu thương của con, dù âm thầm nhỏ bé, cũng sẽ sáng lên trong xã hội loài người. Con biết điều ấy, nhưng lạy Chúa, thực hành yêu thương như Chúa dạy đòi phải hy sinh thật nhiều. Xin tình yêu Chúa đong đầy trái tim con, để con đủ quảng đại cho đi lòng tha thứ. Xin tình yêu Chúa thắp sáng trái tim con, để con làm sáng lên những trái tim khác, khi cùng nhau sống bác ái yêu thương.
Lạy Chúa, cuộc sống con có vô vàn điều cần thực hiện, nhưng con xác tín rằng, điều quan trọng nhất là biết sống yêu thương: yêu Chúa và thương người. Xin dạy con sống được nét độc đáo ấy để con thực sự trở thành người con Chúa. Amen.
Ghi nhớ : “Thiên Chúa của ngươi là Thiên Chúa duy nhất và ngươi hãy kính mến Người”.
- Suy niệm 1: (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)
A. Phân tích (Hạt giống…)
1. Đến lượt các luật sỹ tấn công Chúa Giêsu: “Trong các giới răn, giới răn nào là trọng nhất ?” Đối với họ đây là một câu hỏi hóc búa, vì Cựu Ước ghi rất nhiều giới luật nhưng không cho biết giới luật nào trọng hơn giới luật nào. Nguyên việc thuộc hết các giới luật đã là chuyện rất khó, huống chi đánh giá và so sánh các luật đó.
2. Nhưng Chúa Giêsu trả lời rất gọn gàng và rõ ràng: 2 giới luật trọng nhất đó là hết lòng yêu mến Thiên Chúa và yêu thương tha nhân như chính mình.
B. Suy gẫm (…nẩy mầm)
1. Về giới răn thứ nhất, tôi thuộc lòng, nhưng tôi chưa giữ đúng. Tôi phải xem mình lại dựa trên từng chữ những lời Chúa nói: “Hãy yêu mến Thiên Chúa hết lòng… hết linh hồn… hết trí khôn… và hết sức lực…”
2. Và về giới răn thứ hai cũng thế: “Hãy yêu mến tha nhân như chính mình…”
3. “Ngươi phải yêu mến Thiên Chúa là Đức Chúa của ngươi hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi”. (Mc 12,30)
Chúa ơi, nhiều lần con đã tôn thờ sự sống trần gian hơn là tôn thờ một Chúa, Chúa của con. Xin cho con biết yêu mến Thiên Chúa và làm chứng cho Chúa trong mọi suy nghĩ, lời nói, việc làm của con. (Hosanna)
- Suy niệm 2: (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)
Điều răn trọng nhất (Mc 12,28-34)
- Các câu hỏi của người luật sĩ trong bài Tin mừng là một vấn đề nan giải của người Do thái bấy giờ. Họ phân luật thành 613 điều khác nhau: 248 điều phải thi hành và 365 điều cấm. Vì giới luật quá nhiều nên họ không thể xác định được đâu là điều chính yếu và quan trọng nhất. Đức Giêsu đã cho họ câu trả lời thật xác đáng và đồng thời chứng tỏ Người là Chúa của Lề luật. Người cho biết tất cả các giới luật đều qui về giới răn duy nhất: mến Chúa – yêu người, hai điều này không thể tách rời nhau.
Con người là sinh vật có xã hội tính, tức là có nhu cầu sống chung với nhau. Tuy nhiên, vì con người còn có tự do, nên để sống chung hoà thuận, mỗi quốc gia hay tập thể cần có luật qui định các bổn phận và trách nhiệm của mỗi người, để không ai đụng chạm và làm mất lòng người khác.
- Thời Đức Giêsu, nước Do thái cũng có bộ luật gồm hàng trăm khoản luật khác nhau, và họ không biết điều nào là quan trọng nhất. Vì thế hôm nay, một luật sĩ hỏi Đức Giêsu một câu hỏi hóc búa: “Thưa Thầy, trong mọi điều răn, điều răn nào trọng nhất?” Đức Giêsu đã trả lời rằng, hai giới luật quan trọng nhất là yêu mến Thiên Chúa hết lòng và yêu thương tha nhân như chính mình. Như vậy, cốt lõi của mọi điều luật là lòng yêu mến. Mến Chúa yêu người tuy là hai giới răn khác nhau, nhưng lại không thể tách biệt nhau.
- Như vậy, cốt cách của đạo chúng ta là “Mến Chúa – yêu người”. Nếu chúng ta muốn dùng một chữ thôi để diễn tả đạo Chúa qua Kinh thánh, thì không chữ nào thích hợp hơn là chữ ”yêu”, đó là yêu Chúa và yêu người. Tuy nhiên yêu Chúa, có thể nói: dễ hơn, vì Chúa dễ yêu lắm, ai yêu Chúa cũng được, và yêu Chúa hết lòng, hết sức. Còn yêu người? Khó hơn, nên chúng ta cần nói nhiều hơn về yêu người.
Nói về yêu người, chúng ta cũng đã nghe nói nhiều rồi, nhưng cũng chẳng bao giờ nói đủ, nghe đủ. Vì thế, chỉ xin nhắc lại một vài điều: Thứ nhất, yêu người là một trắc nghiệm không thể chối cãi được của tình yêu đối với Thiên Chúa, nghĩa là nếu chúng ta nói: chúng ta yêu Chúa lắm mà lại đối xử tệ với người khác, bất kể người đó là ai, chúng ta vẫn là người nói dối, và Chúa sẽ không nhận lòng yêu mến của chúng ta. Thánh Gioan nói: “Nếu ai nói tôi yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình, người ấy là kẻ nói dối”.
Thứ hai, yêu người không phải chỉ là yêu thương theo tình cảm, bởi vì Chúa Giêsu đòi hỏi chúng ta phải yêu thương cả kẻ thù. Nếu chúng ta chỉ yêu thương những người yêu thương mình, quí mến mình, là chuyện bình thường, không cần gì phải nói.
Thứ ba, yêu người là sẵn sàng giúp đỡ họ bằng lời nói, thái độ, việc làm, tinh thần hay vật chất. Sau hết chúng ta hãy nhớ: tới ngày phán xét, chúng ta sẽ bị phán xét về tình yêu cụ thể này, tức tình yêu người, tình yêu thương anh em.
- Tình yêu là nền tảng cho đời sống đạo. Không thấy bóng dáng của tình yêu thì cuộc sống sẽ trở thành gánh nặng. Sống đạo là đi vào trong tương quan giao ước tình yêu, để sống với cả con tim, cả khối óc, cả cuộc đời. Tình yêu con người lấy tình yêu Thiên Chúa làm mẫu mực, vì thế, Chúa Giêsu đã nối kết điều răn yêu người thân cận với điều răn thứ nhất. Và ai là người thân cận với ta nhất nếu không phải là những người trong gia đình?
- Truyện: Yêu người bằng việc làm
Một vị đạo sĩ kia kể rằng: ngày nọ, ông từ núi cao đầy băng tuyết đi xuống với một người Tây Tạng. Dọc đường ông gặp một người ngã quỵ trên băng tuyết, ông nói với người Tây Tạng đồng hành:
– Chúng ta mau lại kia giúp đỡ người gặp nạn đó!
Nhưng người Tây Tạng trả lời:
– Không ai bắt buộc chúng ta phải giúp đỡ kẻ khác, khi mà chính mạng sống của chính chúng ta cũng đang bị giá lạnh đe dọa.
Nhưng vị đạo sĩ trả lời:
– Dù chúng ta có phải chết vì lạnh đi nữa, thì chúng ta cũng chết vì đã giúp người khác, đó là điều vẫn tốt đẹp hơn.
Nói rồi vị đạo sĩ chạy lại vác người bị nạn lên vai và khệ nệ xuống núi, trong khi người Tây Tạng đã bỏ xuống trước từ nãy giờ. Đi được một quãng xa, vị đạo sĩ thấy người bạn đồng hành người Tây Tạng đang nằm dài trên tuyết bất động. Thì ra, anh ta mệt quá, ngồi nghỉ và bị lạnh cóng lúc nào không biết, còn vị đạo sĩ vì phải hết sức vác người bị nạn nên cơ thể nóng lên thêm, và do đó thoát chết lạnh.
Mẹ Têrêsa từng nói: “Hãy là hiện thân cho lòng nhân của Thượng Đế, bằng cách thể hiện trên nét mặt, trong ánh mắt, trong nụ cười và cả trong những lời chào nồng nhiệt của mình”.
- Suy niệm 3: (Lm. Nguyễn Vinh Sơn SCJ)
Câu chuyện
Mẹ Têrêsa Calcutta kể: “Hôm ấy, một người lạ mặt đến nhà dòng, ông thấy một sơ vừa đem về một người hấp hối, nằm bên ống cống, mình mẩy dòi bọ rất hôi thối. Thế mà, sơ rất nương nhẹ nhặt từng con bọ với vẻ mặt vui tươi, thanh thản đầy thương mến…
Rồi người lạ đến gặp tôi nói: “Thưa mẹ, khi con đến đây với lòng đầy căm hờn của một người vô tín ngưỡng. Nhưng bây giờ con ra về với một tâm hồn hoàn toàn đổi mới. Con bắt đầu tin Chúa, bởi vì con đã chứng kiến tình yêu của Chúa được diễn tả một cách cụ thể qua hành động và qua cách Sơ ấy đối xử với người hấp hối bẩn thỉu kia. Bây giờ con tin thật Chúa là tình yêu. Không có tình yêu Chúa trong tâm hồn, không khi nào có đủ nghị lực để yêu tha nhân được”.
Suy niệm
Lệnh truyền yêu thương được khai mở trước đó trong cuộc đàm đạo giữa người kinh sư khôn ngoan và Chúa Giêsu: “Thưa Thầy, trong mọi điều răn, điều răn nào đứng đầu ?”. Đức Giêsu trả lời: “… Ngươi phải yêu mến Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, hết lòng, hết linh hồn, hết trí khôn và hết sức lực ngươi… Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình” (Mc 12,30-31). Tóm lại, đó là mến Chúa, yêu người mà chúng ta đã được gieo vào tâm hồn mình khi bắt đầu có trí khôn qua các buổi học giáo lý.
Chuyện giới răn yêu thương là chuyện “xưa như trái đất” mà có lẽ chúng ta đều thuộc lòng quy tắc bất biến trong Công giáo về luật mến Chúa, yêu người và tâm trạng của chúng ta cũng hoàn toàn đồng ý như người thông luật: “Thưa Thầy, hay lắm, Thầy nói rất đúng. Yêu mến Thiên Chúa hết lòng, hết trí khôn, hết sức lực, và yêu người thân cận như chính mình, là điều quý hơn mọi lễ toàn thiêu và hy lễ” (Mc 12,32-33). Chúa Giêsu khen ông trả lời khôn ngoan rồi nói: “Ông không còn xa nước Thiên Chúa đâu” (Mc 12,34). Tôi và bạn nắm vững quy luật của đạo Chúa, như người kinh sư “không xa nước Chúa đâu”. Có nghĩa là biết rõ, nhưng còn “hiểu và sống hay thực hành” thì tôi và bạn chưa thâm nhập trong tâm. Chính cái “hiểu và hành” là đưa chúng ta vào hiện diện trong nước Thiên Chúa.
Chúng ta thường hiểu cốt yếu của việc giữ đạo là tóm gọn trong việc đọc kinh, đi lễ, chịu các bí tích… Vì thế, đa số cố gắng thực hiện những điều ấy một cách toàn hảo. Nhưng thật ra, tất cả những việc đạo đức đó là phương tiện để giúp người Kitô hữu thực hiện được giới răn quan trọng nhất là “mến Chúa, yêu người”. Cái cốt yếu của Luật Chúa là hiểu và thực hành “mến Chúa, yêu người”. Chúng ta chưa để nguồn suối tình yêu chảy trong tim của mình, yêu Chúa quá ít và hời hợt, chỉ gói gọn trong nhà thờ.
Cuộc sống yêu Chúa phải đổi mới tận căn bằng suy ngẫm và hành động cụ thể: Mến Chúa với cả tâm hồn đơn sơ, chân thành thực thi các huấn lệnh của Người. Tất cả Lề Luật cô đọng trong một thái độ là yêu mến. Giữ luật nếu quên yêu mến có thể dẫn đến óc Lệ Luật như những biệt phái, kinh sư mà Đức Giêsu đã từng quở trách. Giữ Luật Chúa không phải vì sợ, không giữ tròn thì Người phạt, nhưng giữ Luật là để trở nên phương thế để bày tỏ tình yêu trong mọi tương quan giữa tôi, bạn và Thiên Chúa như Thánh Phaolô đã chia sẻ: “Yêu mến là chu toàn Lề Luật” (Rm 13,10). Yêu mến Chúa còn là sức mạnh để chúng ta sống và yên như Thánh vịnh đã kêu cầu: “Con yêu mến Ngài, lạy Chúa là sức mạnh của con” (Tv 18,2).
Yêu mến Chúa là cũng yêu thương con người vì Thiên Chúa đang sống trong con người. Chính Chúa Giêsu đã tự đồng hoá mình với những người bé nhỏ, người đói, người khát, người bị tù đày… (x. Mt 25,31-46). Ai cho kẻ đói ăn, kẻ khát uống, kẻ rách rưới ăn mặc, thăm viếng kẻ tù đày là làm cho chính Chúa. Như vậy, yêu người đòi hỏi chúng ta một thái độ đức tin, nhìn nhận Chúa đang hiện diện nơi tha nhân, nơi những người anh em. Thái độ đức tin vượt lên trên ác cảm, hằn thù, ghen ghét… đi bước xa hơn như sách Lêvi truyền dạy: “Ngươi không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi. Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình. Ta là Đức Chúa” (Lv 19,18). Thánh Gioan cũng nối kết rất tuyệt vời giữa mến Chúa, yêu người: “Ai bảo yêu mến Thiên Chúa mà lại ghét anh em mình là kẻ nói láo”. Xem ra đó là một tình yêu nhưng hai đối tượng. Vào ngày tận thế, chúng ta sẽ bị xét xử về tình yêu như Tin Mừng Matthêu nói về ngày phán xét (x. Mt 25,31-46).
Cái gì rồi cũng trôi qua. Cái gì rồi cũng phôi pha. Duy chỉ có tình yêu là tồn tại.
Ý lực sống
“Muốn biết thế nào là tình yêu thì phải biết sống cho kẻ khác. Sống cho kẻ khác tức là yêu” (Godwin).
Nguồn: WGPSG
