Lúc 5g30 chiều thứ Sáu 18 tháng Giêng, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự Kinh Chiều tại Đền Thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành để khai mạc Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô giáo. Chủ đề của Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô giáo năm nay, được Giáo hội tại Indonesia đề nghị, là “Anh em phải theo đuổi công lý và chỉ công lý mà thôi”. Đó là một câu trích từ Sách Đệ Nhị Luật (16: 18-20).
Năm ngoái, 2018 và những năm trước, theo truyền thống của các vị tiền nhiệm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự buổi kinh chiều trọng thể bế mạc Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất các tín hữu Kitô vào chiều ngày 25 tháng Giêng. Năm nay, ngài chủ sự buổi kinh chiều trọng thể khai mạc tuần lễ này vì tuần tới ngài phải tông du Panama nhân dịp Đại Hội Giới Trẻ Thế Giới.
Tham dự buổi lễ có khoảng 20 vị Hồng Y, và các Giám Mục trong giáo triều Rôma, cùng đông đảo giáo sĩ, tu sĩ và anh chị em giáo dân. Bên cạnh đó, còn có đại diện của các Giáo hội Kitô và các Cộng đồng Giáo hội khác hiện diện tại Rôma; đặc biệt là Đức Tổng Giám Mục Gennadios, đại diện của Tòa Thượng Phụ Đại Kết; Đức Cha Bernard Ntahoturi, tân đại diện tại Rôma cho Đức Tổng Giám Mục Canterbury của Anh Giáo. Ngoài ra, còn có phái đoàn Đại Kết Phần Lan; các sinh viên của Viện Đại kết Bossey, đang trong chuyến thăm Rôma để đào sâu kiến thức của họ về Giáo Hội Công Giáo; và các sinh viên Chính Thống đang theo học tại Rôma.
Vào đầu buổi lễ, Đức Thánh Cha đã cùng cầu nguyện với các nhà lãnh đạo Kitô giáo khác tại trước mộ Thánh Phaolô Tông Đồ.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha nói:
Hôm nay đánh dấu sự khởi đầu của Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô giáo, trong đó tất cả chúng ta được mời gọi khẩn cầu từ Thiên Chúa ân sủng tuyệt vời này. Sự hiệp nhất Kitô giáo là một thành quả của ân sủng Thiên Chúa, và chúng ta phải từ bỏ chính mình để chấp nhận ân sủng ấy với con tim rộng mở và quảng đại. Chiều nay, tôi hết sức vui mừng được cầu nguyện cùng với đại diện của các Giáo hội khác có mặt tại Rôma và tôi xin gởi đến các vị một lời chào huynh đệ và chân thành. Tôi cũng chào mừng phái đoàn đại kết đến từ Phần Lan, các sinh viên của Viện Đại kết tại Bossey, là những người đang đến thăm Rôma để đào sâu kiến thức về Giáo Hội Công Giáo. Lời chào của tôi cũng xin được gởi đến cho các sinh viên trẻ của các Giáo Hội Chính thống và Chính thống Đông phương được tài trợ bởi Ủy ban Hợp tác Văn hóa với các Giáo Hội Chính thống của Hội đồng Cổ vũ Đại kết Kitô giáo.
Sách Đệ Nhị Luật cho thấy người dân Israel hạ trại trong vùng đồng bằng Moab, đang sắp tiến vào vùng đất mà Thiên Chúa đã hứa với họ. Tại đây, Môisê, với tư cách là một người cha tốt lành và là người lãnh đạo được Chúa bổ nhiệm, đã nhắc lại Lề Luật với mọi người, đồng thời hướng dẫn và nhắc nhở họ rằng họ phải sống với lòng trung tín và công lý một khi họ được định cư trong miền Đất Hứa.
Đoạn văn chúng ta vừa nghe cho thấy cách thức cử mừng ba ngày lễ chính trong năm: Pesach (Lễ Vượt qua), Shavuot (Lễ Ngũ Tuần), Sukkot (Lễ Lều). Dân Israel được yêu cầu cảm tạ những điều tốt đẹp họ nhận được từ Thiên Chúa. Việc cử mừng các ngày lễ này mời gọi mọi người cùng tham gia. Không ai bị loại trừ: “Anh em sẽ liên hoan trước nhan Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em, cùng với con trai con gái, tôi tớ nam nữ, với thầy Lêvi ở trong các thành của anh em, với ngoại kiều và cô nhi quả phụ sống giữa anh em, ở nơi Chúa là Thiên Chúa anh em sẽ chọn, để danh Ngài ngự trị ở đó.” (Đnl 16:11).
Mỗi ngày lễ này đòi hỏi một cuộc hành hương đến địa điểm mà Chúa sẽ chọn, để danh Ngài ngự trị ở đó (câu 2). Ở đó, người Do Thái trung tín phải đến trước mặt Thiên Chúa. Mặc dù dân Israel là những người nô lệ ở Ai Cập, không có tài sản cá nhân, nhưng họ không được đến trước mặt Chúa với hai bàn tay không (câu 16); của lễ của mỗi người phải tương ứng với phước lành nhận được từ Chúa. Như thế, tất cả sẽ nhận được phần của họ trong sự giàu có của đất nước và sẽ được hưởng ơn ích từ lòng nhân lành của Thiên Chúa.
Chúng ta không nên ngạc nhiên khi văn bản Kinh Thánh chuyển từ việc cử hành ba đại lễ chính sang việc bổ nhiệm các thẩm phán. Các ngày lễ tự chúng khuyến khích mọi người thực thi công lý, khẳng định rằng tất cả đều hoàn toàn bình đẳng và tất cả đều phụ thuộc vào lòng thương xót của Chúa. Các ngày lễ ấy cũng mời gọi tất cả mọi người phải chia sẻ với người khác những ân sủng họ đã nhận được. Tôn vinh danh dự và vinh quang dành cho Chúa trong những ngày lễ hàng năm này đi đôi với việc mang đến danh dự và công lý cho người lân cận với ta, đặc biệt là những người yếu đuối và những người cần giúp đỡ.
Các Kitô hữu Indonesia, khi suy nghĩ về chủ đề được chọn cho Tuần lễ cầu nguyện này, đã quyết định lấy cảm hứng từ Sách Đệ Nhị Luật: “Anh em phải theo đuổi công lý và chỉ công lý mà thôi” (16:20). Họ lo ngại sâu sắc rằng sự tăng trưởng kinh tế của đất nước mình, được thúc đẩy bởi não trạng cạnh tranh, đang khiến nhiều người rơi vào cảnh nghèo đói và chỉ cho một số thiểu số người trở nên vô cùng giàu có. Điều này gây nguy hiểm cho sự hòa hợp của một xã hội trong đó mọi người thuộc các dân tộc, ngôn ngữ và tôn giáo khác nhau sống chung với nhau và chia sẻ ý thức trách nhiệm với nhau.
Nhưng đó không chỉ đơn thuần là trường hợp ở Indonesia; đó là một tình huống chúng ta thấy trên toàn thế giới. Khi xã hội không còn dựa trên nguyên tắc liên đới và thiện ích chung, chúng ta chứng kiến tình cảnh đáng nhục nhã trong đó có những người phải sống trong những hoàn cảnh khó khăn bên cạnh những tòa nhà chọc trời, những khách sạn lớn và trung tâm mua sắm sang trọng, là những biểu tượng của sự giàu có đáng kinh ngạc. Chúng ta đã quên sự khôn ngoan trong luật pháp Môisê: nếu sự giàu có không được chia sẻ, xã hội sẽ ly tán.
Thánh Phaolô, trong thư viết cho dân thành Rôma, đã áp dụng cùng một suy nghĩ cho cộng đồng Kitô giáo: “Bổn phận của chúng ta, những người có đức tin vững mạnh, là phải nâng đỡ những người yếu đuối, không có đức tin vững mạnh, chứ không phải chiều theo sở thích của mình” (Rm 15: 1). Theo gương Chúa Giêsu Kitô, chúng ta phải nỗ lực hết sức để xây dựng những người yếu đuối. Liên đới và chia sẻ trách nhiệm phải là luật lệ chi phối gia đình Kitô.
Là dân thánh của Thiên Chúa, chúng ta cũng thường thấy mình đang ở trước thềm tiến vào vương quốc Chúa hứa. Tuy nhiên, vì chúng ta cũng bị chia rẽ, chúng ta cần phải nhớ lại những lệnh truyền hướng đến công lý của Thiên Chúa. Kitô hữu cũng quá liều lĩnh khi chấp nhận cái tâm lý khét tiếng của người Israel xưa và người Indonesia đương đại, cụ thể là trong khi theo đuổi sự giàu sang, chúng ta quên đi những người yếu đuối và những người cần được giúp đỡ. Thật dễ dàng để quên đi sự bình đẳng cơ bản tồn tại giữa chúng ta: rằng tất cả chúng ta đã từng có thời là nô lệ của tội lỗi, rằng Chúa đã cứu chúng ta trong phép Rửa và gọi chúng ta là con cái của Ngài. Thật dễ dàng để nghĩ rằng ân sủng thiêng liêng được ban cho chúng ta là tài sản của chúng ta, là một cái gì đó chúng ta phải được hưởng, là tài sản của chúng ta. Những ân sủng chúng ta đã nhận được từ Thiên Chúa cũng có thể khiến chúng ta mù lòa trước những ân sủng được trao cho các Kitô hữu khác. Thật là một tội lỗi nghiêm trọng khi hạ thấp hoặc xem thường những ân sủng mà Chúa đã ban cho anh chị em của chúng ta, và nghĩ rằng cách nào đó là Chúa ít trân trọng họ hơn chúng ta. Khi chúng ta say sưa với những suy nghĩ như vậy, chúng ta cho phép chính ân sủng mà chúng ta đã nhận được trở thành nguồn gốc cho sự tự hào, bất công và chia rẽ. Và như thế, làm sao chúng ta có thể vào được vương quốc Chúa hứa đây?
Việc thờ phượng xứng hợp với vương quốc đó, sự thờ phượng được đòi hỏi bởi công lý, là một cử mừng bao gồm tất cả mọi người, một tiệc mừng trong đó những món quà nhận được phải dành cho tất cả và phải được chia sẻ cho mọi người. Để thực hiện những bước đầu tiên hướng đến miền đất hứa là sự hiệp nhất giữa chúng ta, trước hết chúng ta phải nhận ra một cách khiêm nhường rằng những phước lành chúng ta nhận được không phải là của chúng ta, không phải vì chúng ta có quyền được hưởng; nhưng những phước lành đã đến với chúng ta như một món quà, được trao để được chia sẻ với những người khác. Sau đó, chúng ta phải thừa nhận giá trị của ân sủng được ban cho các cộng đồng Kitô giáo khác. Kết quả là, chúng ta muốn được chia sẻ những ân sủng của người khác. Một dân Kitô giáo được đổi mới và được làm giàu bằng cách trao đổi những ân sủng với nhau sẽ là một dân tộc có khả năng tiến bước vững chắc trong cuộc lữ hành và tự tin trên con đường dẫn đến sự hiệp nhất.
Vietcatholic Network