Chào đời trong gia đình Công Giáo đạo đức thuộc dòng tộc De Waele, ngay từ niên thiếu, Joost đã hấp thụ một nền giáo dục tôn giáo thật vững chắc. Thêm vào đó cậu thiếu niên cũng gia nhập Phong Trào Hướng Đạo. Tinh thần “hướng đạo” mãi mãi theo sát Joost cho đến khi làm Linh Mục và trở thành nhà thừa sai. Đó là tinh thần vui tươi cởi mở, nhanh nhẹn tháo vát, sẵn sàng chấp nhận thử thách và can đảm đối đầu với chướng ngại với bất trắc bằng một ý chí can cường.

Sau khi hoàn tất bậc trung học đệ nhị cấp ở Gand, chàng Joost ghi danh vào chủng viện Hội Thừa Sai Scheut. Như thế, Joost nối gót bào huynh Frank trong thiên chức Linh Mục, tuy rằng, Joost đi theo con đường riêng của mình với trọn nhiệt tâm và lòng hăng say hiếm có.

Thụ phong Linh Mục ngày 7-8-1960, một năm sau Cha Joost De Waele lên đường đến Cộng Hòa Congo và ở lại đây cho đến năm 1993. Trong vòng hơn 30 năm trời, Cha đem hết khả năng phục vụ Cộng Đoàn Công Giáo tại Kinshasa. Ngày Cha đặt chân đến Congo cũng là ngày đất nước này mới được độc lập thoát vòng đô hộ của vương quốc Bỉ. Giáo Hội Công Giáo Congo bắt đầu tìm kiếm căn-tính của mình, mong muốn hội nhập vào nền văn hóa địa phương. Cha Joost De Waele cũng hòa nhịp vào con đường thích nghi này. Trong chương trình mục vụ nơi các giáo xứ như Đức Bà, Thánh Antôn và Thánh Cả GIUSE, Cha luôn luôn tìm kiếm những phương thế mới với những cách thức tông đồ mới để xây dựng Giáo Hội Công Giáo tại Cộng Hòa Dân Chủ Congo. Trong tiến trình đổi mới, đôi khi Cha phải đối đầu với các vị hữu trách của Hội Đồng Giáo Xứ, Giáo Phận và ngay cả với Hội Đồng Giám Tỉnh Scheut tại Congo. Thế nhưng mọi xung khắc luôn luôn giải quyết trong ôn hòa với mục đích duy nhất là phục vụ cho công ích của Giáo Hội Công Giáo tại Congo.

Đầu thập niên 1980 đánh dấu một khúc quanh quan trọng trong cuộc đời truyền giáo của Cha Joost De Waele. Đức Hồng Y Joseph-Albert Malula (1917-1989) – vị Hồng Y tiên khởi của Congo – ủy thác cho Cha Joost De Waele nhiệm vụ duyệt lại và hoàn tất bản dịch Kinh Thánh đầu tiên bằng tiếng lingala. Cha mau mắn tuân hành chỉ thị. Với khả năng biết nhiều ngoại ngữ – năng khiếu thừa hưởng từ thân phụ – Cha hăng say bắt tay ngay vào công việc. Thêm vào đó, Cha xác tín sâu xa rằng, Kinh Thánh là ưu tiên hàng đầu trong công cuộc truyền giáo, loan báo Tin Mừng Cứu Rỗi. Từ từ Cha cũng khám phá ra tầm quan trọng của việc huấn luyện Kinh Thánh trong các giáo xứ. Cha mong muốn giáo dân biết rõ hơn Lời Chúa để có thể sống Lời Chúa cách hữu hiệu và nhiệt thành hơn. Cha đích thân đến các giáo xứ trong thủ đô Kinshasa để giúp tín hữu làm quen với Kinh Thánh. Cha còn dùng các phương thức thật đơn giản để tổ chức các buổi học hỏi, canh thức và chia sẻ Kinh Thánh trong Các Cộng Đoàn Cơ Bản. Cha cố gắng làm thế nào để hết mọi tín hữu Công Giáo, thuộc các tầng lớp đơn sơ nhỏ bé nhất cũng có thể học và hiểu Kinh Thánh.

Trong công tác mục vụ Cha Joost De Waele luôn luôn gần gũi với dân chúng, gặp gỡ chuyện trò và nồng nhiệt tiếp đón họ nơi nhà xứ. Cha muốn mọi người khi đến nhà xứ đều cảm thấy thoải mái như ở nhà mình. Nói tắt một lời, Cha muốn cho mọi người cảm nghiệm thế nào là Tình Yêu THIÊN CHÚA. Các giao tế đầy ắp tình người chiếm một chỗ đứng quan trọng trong cuộc đời Linh Mục của Cha. Danh sách thật dài các địa chỉ, số điện thoại của bạn bè thân hữu của Cha minh chứng cho điều vừa nói.

Tâm tình hiếu khách và tình thân bạn bè vẫn nối tiếp khi Cha được chỉ định làm công tác mục vụ nơi rặng Alpe d’Huez bên nước Pháp. Cha phục vụ tại đây từ năm 1993 cho đến khi qua đời vào đầu năm 2010, nghĩa là trong vòng 17 năm.

Bất cứ nơi nào đi qua, Cha Joost De Waele cũng đều dệt nên một mạng lưới thân hữu thật đậm đà và thật rộng lớn. Mọi người có dịp quen biết Cha đều giữ mãi những ấn tượng và kỷ niệm êm đẹp về Cha. Các tay đua xe đạp, các ký giả, giới du khách và những người trượt ski, ai ai cũng cảm thấy thoải mái khi giao tiếp với Cha. Cha tiếp rước mọi người bằng tâm tình đơn sơ nhất nhưng chân thành và ưu ái nhất.   Cha Joost De Waele đang hăng say thi hành thừa tác vụ thánh thì sức khoẻ bắt đầu gặp vấn đề. Dầu vậy, Cha vẫn tiếp tục công việc cho đến khi phải nhập viện. Cha chữa trị nơi nhà thương trong vòng 6 tuần lễ với hy vọng sau đó có thể trở lại sứ vụ nơi rặng Alpe d’Huez. Nhưng THIÊN CHÚA định liệu cách khác. Ngài muốn gọi về với Ngài vị tôi tớ trung tín đã tận tâm tận lực phục vụ Ngài trong thiên chức Linh Mục. Gia đình, bạn hữu, anh em cùng dòng Khiết Tâm Đức Mẹ, mọi người vây quanh trìu mến chăm sóc Cha trong những ngày cuối đời.

Suốt trong cuộc lữ hành nơi dương thế Cha Joost De Waele luôn luôn nhã nhặn tiếp đón mọi người, không trừ ai. Giờ đây THIÊN CHÚA Nhân Hậu Từ Bi âu yếm tiếp nhận Cha vào vui hưởng niềm vui Thiên Quốc.

 … ”Đây là người tôi trung Ta nâng đỡ, là người Ta tuyển chọn và quý mến hết lòng. Ta cho thần khí Ta ngự trên nó; nó sẽ làm sáng tỏ công lý trước muôn dân. Nó sẽ không kêu to, không nói lớn, không để ai nghe tiếng giữa phố phường. Cây lau bị giập, nó không đành bẻ gẫy, tim đèn leo lét, cũng chẳng nỡ tắt đi. Nó sẽ trung thành làm sáng tỏ công lý. Nó không yếu hèn, không chịu phục, cho đến khi thiết lập công lý trên địa cầu. Dân các hải đảo xa xăm đều mong được nó chỉ bảo. Đây là lời THIÊN CHÚA, Đấng sáng tạo và căng vòm trời, Đấng trải rộng mặt đất với hoa màu tràn lan, Đấng ban hơi thở cho dân trên mặt đất, ban sinh khí cho toàn thể cư dân. Người phán thế này: ”Ta là THIÊN CHÚA, Ta đã gọi con, vì muốn làm sáng tỏ đức công chính của Ta. Ta đã nắm tay con, đã gìn giữ con và đặt làm giao ước với dân, làm ánh sáng chiếu soi muôn nước, để mở mắt cho những ai mù lòa, đưa ra khỏi tù những người bị giam giữ, dẫn ra khỏi ngục những kẻ ngồi trong chốn tối tăm” (Isaia 42,1-7).

 (”CHRONICA CICM”, Bulletin mensuel – 80è Année – No 2 – Mars 2010, trang 64-66)

Sr. Jean Berchmans Minh Nguyệt