Lúc 4:30 chiều, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự cuộc rước kiệu sám hối từ nhà thờ thánh Anselmo của dòng Biển Đức tới đền thờ thánh nữ Sabina của dòng Đa Minh.
Đi trong đoàn rước với Đức Thánh Cha, có đông đảo các Hồng Y và Giám Mục trong giáo triều Rôma, các tu sĩ dòng Biển Đức và Đa Minh. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Tại Vương cung Thánh Đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ Năm, Đức Thánh Cha đã chủ sự thánh lễ đồng tế với các Hồng Y và Giám Mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha nói:
Mùa Chay là thời thuận tiện để khắc phục các cung bậc so le trong đời sống Kitô của chúng ta và đón nhận lời công bố mới mẻ hơn bao giờ, tràn đầy niềm hân hoan và hy vọng về lễ Vượt Qua của Chúa. Giáo hội trong sự khôn ngoan từ mẫu của mình mời gọi chúng ta chú ý đặc biệt đến bất cứ điều gì có thể làm suy giảm hoặc thậm chí làm xao xuyến con tim tin tưởng của chúng ta.
Chúng ta phải chịu nhiều cám dỗ. Mỗi người trong chúng ta đều biết những khó khăn mà chúng ta phải đối mặt. Và thật buồn khi nhận thấy rằng, khi phải đối mặt với những hoàn cảnh luôn thay đổi của cuộc sống hàng ngày, có những tiếng nói được dấy lên để lợi dụng nỗi đau và sự bất định; điều duy nhất họ muốn làm là gieo sự bất tín. Nếu hoa trái của đức tin là lòng bác ái- như Mẹ Teresa thường nói – thì hoa quả của sự bất tín là thái độ thờ ơ và thoái lui. Bất tín, thờ ơ và thoái lui là những con quỷ giết chết và làm tê liệt linh hồn của một tín hữu.
Mùa Chay là thời gian lý tưởng để vạch mặt những cám dỗ này và những cám dỗ khác, để trái tim chúng ta có thể một lần nữa cùng chung một nhịp đập với Thánh tâm sống động của Chúa Giêsu. Toàn bộ Mùa Chay được linh hứng với xác tín này, mà chúng ta có thể nói là được vang vọng bởi ba từ ngữ được trao cho chúng ta để khơi dậy tâm hồn của người tín hữu, đó là tạm dừng, nhìn ngắm và trở về.
Hãy tạm dừng một lát, bỏ lại đằng sau những bất an và hỗn loạn đang lấp đầy tâm hồn chúng ta với những cảm giác cay đắng không đi đến đâu. Hãy tạm dừng khỏi sự thúc ép của một cuộc sống hối hả đang giành giật, xâu xé và cuối cùng hủy hoại thời gian của chúng ta với gia đình, bạn bè, con cái, ông bà, và với Thiên Chúa, cũng như làm mất đi ý nghĩa của thời gian như một ân sủng.
Hãy tạm dừng một thời gian, xa lánh nhu cầu muốn khoe khoang và muốn được tất cả mọi người chú ý, muốn liên tục xuất hiện trên “bảng thông báo” khiến chúng ta quên đi giá trị của tình thân và hồi ức.
Hãy tạm dừng một lát, kiềm chế dáng vẻ kiêu căng, lánh xa những lời bình luận và châm biếm phát sinh từ chỗ chúng ta đã quên đi sự dịu dàng, lòng thương cảm và sự tôn kính phải có trong cuộc gặp gỡ với những người khác, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương, đau khổ và thậm chí đang đắm chìm trong tội lỗi và sai lầm.
Hãy tạm dừng một lúc, tránh xa sự thôi thúc muốn kiểm soát tất cả mọi thứ, muốn biết hết mọi sự, muốn phá hủy mọi chuyện; xuất phát từ việc xem thường lòng biết ơn đối với hồng ân cuộc sống và tất cả những điều thiện hảo mà chúng ta nhận được.
Hãy tạm dừng một lát, tránh xa những tiếng ồn làm yếu đi và gây nhầm lẫn thính giác của chúng ta, khiến chúng ta quên đi sức mạnh hiệu quả và sáng tạo của sự im lặng.
Hãy tạm dừng một thời gian, tránh xa thái độ khuyến khích những ý nghĩ vô sinh và vô ích xuất phát từ thái độ cô lập và tự thương hại mình, khiến chúng ta quên rằng chúng ta phải ra ngoài để gặp gỡ những người khác ngõ hầu chia sẻ gánh nặng và khổ đau của họ.
Hãy tạm dừng một chút, tránh xa sự trống rỗng của mọi thứ tức thời, tạm bợ và chóng qua đang tước mất đi khỏi chúng ta căn cội, những mối quan hệ, giá trị của tính liên tục và nhận thức về cuộc hành trình đang tiếp diễn của chúng ta.
Hãy tạm dừng để nhìn và suy ngẫm!
Hãy nhìn ra những cử chỉ đang ngăn cản việc dập tắt lòng bác ái, đang giữ cho ngọn lửa đức tin và hy vọng cháy sáng. Hãy nhìn những khuôn mặt toát lên một cách sống động sự dịu dàng và tốt lành của Thiên Chúa đang hoạt động giữa chúng ta.
Hãy nhìn vào khuôn mặt của gia đình chúng ta, đang nỗ lực hết mình, ngày qua ngày, để tiến lên phía trước trong cuộc sống, và những ai, bất chấp bao âu lo và cơ cực vẫn quyết tâm biến ngôi nhà của mình thành một trường học yêu thương.
Hãy nhìn những khuôn mặt của trẻ em và những người trẻ đầy khao khát về tương lai và hy vọng, đầy những “ngày mai” và những cơ hội; đó là những khuôn mặt đang đòi hỏi chúng ta phải tận tụy chăm lo và bảo vệ. Những mảng sống động của tình yêu và cuộc sống luôn mở ra một con đường giữa những tính toán ích kỷ và nhỏ nhen của chúng ta.
Hãy nhìn những người cao tuổi với khuôn mặt tàn phá bởi thời gian, những khuôn mặt thể hiện trí nhớ sống động của người dân chúng ta. Những khuôn mặt cho thấy sự khôn ngoan của Thiên Chúa đang hoạt động.
Hãy nhìn khuôn mặt của những người bệnh tật và những người chăm sóc họ; những khuôn mặt mà trong sự mỏng dòn và trong sự phục vụ của họ chúng ta được nhắc nhở rằng giá trị của mỗi người không bao giờ có thể bị giản lược thành một câu hỏi liệu có lợi lộc gì không hay có tiện không.
Hãy nhìn những khuôn mặt ân hận của rất nhiều người cố gắng sửa chữa những sai lầm của mình, và những người đang chiến đấu với tình cảnh bất hạnh và đau khổ của mình để biến đổi tình huống và tiến lên phía trước.
Hãy nhìn và chiêm ngắm khuôn mặt của Tình Yêu Chịu Đóng Đinh, Đấng mà hôm nay từ trên thập tự giá tiếp tục mang đến cho chúng ta hy vọng, bàn tay của Người chìa ra cho những ai cảm thấy đang bị đóng đinh, những người trong cuộc sống mình đang cảm thấy gánh nặng của những thất bại, những thất vọng và đau lòng.
Hãy quan sát và chiêm ngưỡng diện mạo đích thật của Chúa Kitô bị đóng đinh vì tình yêu dành cho mọi người, không trừ một ai. Cho tất cả mọi người sao? Vâng, đúng thế cho tất cả mọi người. Chiêm ngắm khuôn mặt của Người là một lời mời gọi tràn đầy hy vọng cho Mùa Chay, để đánh bại những con quỷ bất tín, thờ ơ và thoái lui. Đó là khuôn mặt mời gọi chúng ta kêu lên: “Vương quốc của Thiên Chúa là điều có thể!”
Hãy tạm dừng, nhìn xem và trở về. Trở về nhà Cha của anh chị em. Trở về không chút sợ hãi trước những cánh tay đang vươn ra, háo hức của Cha anh chị em, là Đấng giàu lòng thương xót (xem Ê-phê 2: 4), là Đấng đang chờ đợi anh chị em.
Hãy trở về không chút sợ hãi, vì đây là thời thuận tiện để về nhà, về nhà Cha của Thầy, cũng là Cha của anh em (xem Ga 20:17). Đây là thời để con tim anh chị em được chạm đến… Kiên trì trên con đường tội lỗi chỉ làm nảy sinh nỗi thất vọng và buồn bã. Sự sống thật sự là một điều hoàn toàn khác và trái tim chúng ta thực sự biết điều này. Thiên Chúa không mệt mỏi, cũng không ngần ngại, chìa ra bàn tay của Người (xem Misericordiae Vultus, 19).
Hãy trở về không chút sợ hãi, để hiệp trong lễ mừng của những người được tha thứ.
Hãy trở về không chút sợ hãi, để trải nghiệm ơn chữa lành và sự dịu dàng hòa giải của Thiên Chúa. Hãy để cho Chúa chữa lành những vết thương của tội lỗi và hoàn thành lời tiên tri đã hứa với tổ phụ chúng ta: “Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt.” (Êdêkien 36: 26).
Hãy tạm dừng, nhìn xem và trở về!
Sau bài giảng, Đức Thánh Cha đã nhân tro từ Đức Hồng Y Jozef Tomko, người Slovak. Ngài nguyên là Tổng Trưởng Bộ Truyền Giảng Tin Mừng Cho Các Dân Tộc dưới thời Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và hiện nay là linh mục trưởng Đền Thờ thánh nữ Sabina.