Brussel – Cho đến ngày 6/6, Quốc hội Canada phải xem xét Bill C-14, một đạo luật gây tranh cãi, mà nếu được thông qua, luật “làm cho chết êm dịu” sẽ được hợp pháp hóa tại quốc gia này.

Một số công dân Bỉ, quốc gia mà luật “làm cho chết êm dịu” đã được hợp pháp hóa từ năm 2002, đã gửi một thông điệp cho Canada: “đừng làm điều đó”. Trong một số video clip, các bác sĩ, luật sư, và  thành viên của các gia đình của những người bị “làm cho chết êm dịu”

 đã chỉ rõ rằng hợp pháp hóa “cái chết êm dịu” đặt ra một tiền lệ nguy hiểm, đe dọa những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội và làm tổn hại các mối quan hệ giữa bệnh nhân và bác sĩ.

Hendrik Reitsema có người ông đã bị “làm cho chết êm dịu” ở Bỉ nói: “Chúng ta đã có một cuộc phản đối chống lại các thầy thuốc giết người cách đây từ 2000 năm bởi vì lời thề Hippocrates, và bây giờ chúng ta đi đến một thời khắc trong lịch sử khi các thầy thuốc trở thành mối đe dọa đối với bịnh nhân.”

Luật “làm cho chết êm dịu” mà Quốc hội Canada đang xem xét, khác với “trợ giúp tự sát”.  “Trợ giúp tự sát” là khi một bác sĩ, hay một thành viên trong gia đình của bệnh nhân có thể giúp đỡ bịnh nhân nhưng chính bịnh nhân phải hành động để kết thúc cuộc sống của mình. Còn “làm cho chết êm dịu” là hành động chích thuốc độc một bịnh nhân, được thực hiện cách chủ ý bởi một người khác với ý định kết thúc cuộc sống của bịnh nhân để giảm bớt sự đau khổ cho bịnh nhân.

Những người ủng hộ luật “làm cho chết êm dịu” thường cho rằng các biện pháp bảo vệ có thể che chở những người dễ bị tổn thương khỏi sự lạm dụng của các luật này. Tuy vậy, các bác sĩ và luật sư Bỉ trong một video clip đã phản đối rằng: sự bảo vệ chỉ là ảo tưởng.

Theo bác sĩ Benoit Beuselinck, một bác sĩ chuyên về ung thư, sự bảo vệ rõ ràng nhất là các bác sĩ không thể giết một bịnh nhân. Một khi bạn chấp nhận rằng một bác sĩ có thể giết bịnh nhân, ngay cả trong giai đoạn cuối, thì cũng khó mà đặt một vạch đỏ và nói bạn không thể vượt qua nó. Ông cho biết các bác sĩ ung thư thường phân vân khi cho các bịnh nhân biết những tiên đoán vì mỗi bịnh nhân phản ứng khác nhau với các loại bịnh và điều trị, và tiên đoán thường sai. Theo luật của Bỉ, bất cứ một người trưởng thành nào đang bị bịnh ở giai đoạn cuối có thể yêu cầu được “chết êm dịu”. Nhưng những chẩn đoán bịnh ở giai đoạn cuối có thể bị sai vì nhiều bịnh nhân vẫn sông lâu sau những chẩn đoán. Như thế nào là bịnh giai đọan cuối? Làm sao bạn có thể phán xét một bịnh nhân sẽ sống 3 ngày, 3 tuần hay 3 tháng? Ông nói là các bác sĩ có thể giúp bịnh nhân vào giờ chết của họ mà không cần giết họ.

Trong một video khác, bác sĩ Beuselinck chia sẻ rằng ông cũng đã thấy luật pháp không được kiểm soát với con số 30-40% trường hợp “chết êm dịu” không được báo cáo. Ông nói: “Ở Bỉ, các bịnh nhân bị “làm cho chết êm dịu” ngay những chẩn đoán đầu tiên của bịnh Alzheimer hay bệnh ung thư ác tính.

Theo nhà hoạt động chống luật trợ tử Lionel Roosemont, một khi “làm cho chết êm dịu” đã được ghi vào luật thì chẳng mấy chốc nó sẽ không còn là một chọn lựa tự do nữa vì các bịnh nhân thường cảm thấy mình buộc phải yêu cầu phương thức này để tránh trở thành gánh nặng cho gia đình và bè bạn. Ông nói thêm: “Trước khi “chết êm dịu”  trở thành một chọn lựa hợp pháp, chăm sóc cho một người cần sự chăm sóc chỉ là một điều nhân bản cần làm, nhưng một khi họ có cơ hội chọn lựa kết thúc cuộc sống, việc không chọn lựa kết thúc cuộc sống trở thành chọn lựa trở thành  gánh nặng cho những người thân. Nó không công bằng.”

Còn Etienne Montero, một luật gia và khoa trưởng của khoa luật của đại học Namur nhận định rằng luật “làm cho chết êm dịu” cũng nguy hiểm vì những từ ngữ không rõ ràng của nó. Ông nói: “Theo luật, người bệnh phải đang mắc phải một căn bệnh nặng hoặc không thể chữa khỏi dẫn đến  đau khổ về thể chất hoặc tâm thần, nhưng rõ ràng nên đặt câu hỏi cách nhanh chóng là tại sao một người đang mắc phải một căn bệnh tâm thần sẽ không thể được sử dụng cái chết êm dịu. Đây là những gì chúng ta thấy ngày ngày nay; chúng ta thấy rằng luật “làm cho chết êm” dịu áp dụng trong những tình huống đau khổ tâm thần mà không nhất thiết phải nghiêm trọng hoặc không thể chữa khỏi được.

Vào năm 2015, Laura, 24 tuổi, theo luật của Bỉ cô “được quyền chết” vì cô bị căn bệnh muốn tự tử. Nhưng khi đến hẹn để chích thuốc độc cô đã thay đổi quyết định.

Nước Bỉ cũng đã thấy luật vượt khỏi giới hạn ban đầu của nó. Trong khi luật ban đầu chỉ cho phép áp dụng với các người từ 18 trở lên, nhưng bây giờ cả trẻ em bất cứ tuổi nào cũng có thể yêu cầu “cái chết êm dịu” nếu được các bác sĩ, các nhà tâm lý và cha mẹ chúng đồng ý.

Marnix Coelmont, một giáo viên và luật sư nói rằng lời khuyên của ông cho Canada là nếu họ sẽ chuẩn nhận luật “làm cho chết êm dịu”, họ cũng cần đầu tư thêm tiền cho các chăm sóc giảm đau và cuối đời để các bịnh nhân không phải chọn “cái chết êm dịu”. (CNA 10/5/2016)